BIM w zamówieniach publicznych i przetargach – jak przygotować biblioteki?

Dlaczego większość bibliotek BIM nie jest dostosowana do zamówień publicznych?

Przetargi publiczne rządzą się własnymi, bardzo precyzyjnymi zasadami. Każdy producent materiałów budowlanych, który chce skutecznie wejść na rynek inwestycji publicznych, musi nie tylko spełnić szereg wymogów formalnych, lecz także umieć właściwie przekazać je w dokumentacji przetargowej. W świecie rosnącej cyfryzacji budownictwa – a szczególnie stosowania BIM (building information modeling) – oznacza to konieczność perfekcyjnego przygotowania dokumentów cyfrowych spełniających standardy przedmiotu zamówienia.

Problem polega na tym, że technologia BIM łączy dane techniczne, parametry użytkowe i informacje o producencie w jednym modelu. Tymczasem w zamówieniach publicznych obowiązuje zakaz wskazywania konkretnych marek. Powstaje więc paradoks: jak dostarczyć projektantowi bibliotekę swojego produktu, skoro w modelach BIM nie możesz zawrzeć danych wskazujących na Twoją firmę?

Właśnie na tym etapie zgłaszania modeli BIM w przetargach publicznych większość producentów popełnia dwa typowe błędy:

• Producenci przesyłają projektantom modele w pełni obrandowane swoją marką – przez co nie mogą one zostać wykorzystane w dokumentacji przetargowej bez modyfikacji.
• Druga grupa producentów tworzy pliki tak ogólne i niedoprecyzowane, że w efekcie projekt może wygrać nawet najtańszy zamiennik konkurencji. Dlatego właściwe przygotowanie bibliotek BIM staje się kluczowym elementem skutecznego udziału w zamówieniach publicznych.

Niedostosowane do przetargów publicznych modele BIM utrudniają projektowanie

Wyobraź sobie architekta przygotowującego projekt szkoły czy szpitala. Musi on działać zgodnie z Prawem Zamówień Publicznych. Pobiera Twoją bibliotekę BIM, a tam: w nazwie rodziny Twoja firma, w parametrze „Producent” Twoja firma, w opisie link do Twojej strony, a w modelu 3D widoczne logo.

Co w takiej sytuacji robi projektant budowlany?

1. Irytuje się, bo dostał „reklamówkę”, a potrzebuje danych technicznych.
2. Traci czas na ręczne usuwanie (czyszczenie) wszystkich nazw własnych z pliku BIM.
3. Lub... rezygnuje całkowicie z Twoich plików BIM i wstawia generyczny prostopadłościan, który w projekcie opisuje nic niewnoszącymi ogólnikami.

W każdym z tych przypadków Ty, jako producent, tracisz, a przecież nie po to Twoja firma wdrażała metodykę BIM do swoich procesów.

Ręczne czyszczenie modeli BIM, a ich obecność w projekcie

Gdy zmęczony projektant ręcznie anonimizuje Twój plik, najczęściej usuwa wszystko, co wydaje mu się zbędne, byle tylko plik był „czysty” prawnie i tym samym nadawał się do użycia w projekcie publicznym. Często przez przypadek usuwa też specyficzne parametry techniczne, które wyróżniają Twój produkt na tle konkurencji (np. specyficzny współczynnik przenikania ciepła, unikalną klasę akustyczną czy konkretną technologię montażu). Jaki jest efekt takiej anonimizacji pliku BIM na szybko? Zazwyczaj powstaje specyfikacja tak ogólna, że po ocenie ofert, przetarg wygrywa firma z produktem najtańszym, a nie tym, który został pierwotnie użyty w projekcie. Twój produkt znika więc z inwestycji, nawet jeśli to Twój plik BIM posłużył za bazę.

Anonimizacja bibliotek BIM kontrolowana przez producenta

Aby wygrywać w zamówieniach publicznych, musisz dostarczyć projektantowi plik BIM, który z jednej strony jest gotowy do użycia (zgodny z prawem), a z drugiej zabezpiecza Twoje interesy (czyli jest precyzyjny technicznie).

Tutaj z pomocą przychodzi automatyzacja oferowana przez systemy takie jak BIMStreamer. Zamiast liczyć na to, że projektant poprawnie przerobi Twój plik, możesz zaprogramować cały proces anonimizacji bibliotek BIM zanim w ogóle zostaną one pobrane.

Mechanizm ten opiera się na przygotowaniu par atrybutów. W systemie BIMStreamer dla każdego parametru możesz zdefiniować dwie wartości:

1. Wartość Jawna (Commercial): np. „Nazwa Producenta: Firma X”, „Model: SuperWindow 2025”.
2. Wartość Zanonimizowana (Public Tender): np. „Nazwa Producenta: [Brak]”, „Opis: Okno aluminiowe o współczynniku Uw=0,8 i ukrytych zawiasach”.

Jak to działa w praktyce?

Dzięki narzędziom BIMStreamer (wtyczce Revit oraz portalowi BIM online), użytkownik ma wybór – może pobrać taką bibliotekę BIM, jaka odpowiada potrzebom projektu:

• Scenariusz prywatny: architekt wybiera wersję standardową. Plik BIM zawiera pełny branding, kody EAN i linki do kart katalogowych.
• Scenariusz publiczny: projektant jednym kliknięciem wybiera opcję „Zanonimizowana”. System BIMStreamer automatycznie generuje plik, w którym nazwy własne i logotypy znikają, ale pozostają kluczowe opisy techniczne, które zdefiniowałeś wcześniej.

Dlaczego anonimizacja plików uwalnia prawdziwy potencjał BIM?

Wdrożenie systemu do anonimizacji bibliotek BIM daje Ci pewność, że w dokumentacji przetargowej znajdzie się opis, który Ty przygotowałeś. Możesz skonstruować opis „anonimowy” w taki sposób, aby nadal zawierał unikalne cechy Twojego rozwiązania (oczywiście w granicach uczciwej konkurencji). To znacznie zwiększa prawdopodobieństwo, że to właśnie Twój produkt, lub produkt o identycznej (wysokiej) klasie, zostanie finalnie zakupiony przez wykonawcę.

Dla projektanta to ogromna ulga – dostaje gotowy wsad do przetargu publicznego, bez konieczności żmudnej edycji. A dla Ciebie – to skuteczny Product Placement, nawet tam, gdzie teoretycznie nie wolno używać nazw marek.